Author Archives: dvandenplas

Nieuw Hallensianummer “Lembeek tijdens de Eerste Wereldoorlog”


Posted by dvandenplas

SpeciaalVorige week rolde de nieuwe Hallensia van de drukpersen. Zoals aangekondigd, werd het een themanummer met als titel “Lembeek tijdens de Eerste Wereldoorlog” van de hand van Dirk Vandenplas.

In een eerste deel wordt de toestand in Lembeek tijdens de Eerste Wereldoorlog beschreven. Daarbij komen thema’s als de aankomst van de Duitse troepen in Lembeek op 21 augustus 1914, de bezetting, opeisingen, soepbedeling en hulpcomité, het verenigingsleven tijdens de oorlog, vluchtelingen en noodgeld aan bod.

Ook de Lembeekse gemobiliseerde soldaten komen aan bod. In augustus 1914 werden bijna 200 Lembekenaren onder de wapens geroepen. Hun oorlogservaringen worden gegroepeerd rond een aantal thema’s : de militairen die in Nederland werden geïnterneerd, die krijgsgevangen werden gemaakt en die  gewond raakten. Ook minder evidente thema’s zoals soldaten die tijdens de oorlog in aanraking kwamen met het militaire gerecht worden behandeld. Zeventien Lembekenaren sneuvelden tijdens de oorlog en uiteraard ontbreken zij niet in deze publicatie.

Voor deze publicatie werd een beroep gedaan op de gegevens die René Dejonghe in 1964 – n.a.v. de 50ste verjaardag van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog – bij elkaar bracht. Hij ging op zoek naar de nog in leven zijnde oudstrijders, interviewde ze en bracht een grote verzameling foto’s, documenten en voorwerpen bij elkaar. Deze gegevens werden aangevuld met eigen opzoekingswerk in diverse archiefinstellingen, dat ook nog heel wat nieuw en interessant materiaal opleverde. In de Provinciale Bibliotheek Tolhuis in Brugge werden ondermeer de verloren gewaande oorlogsdagboeken van Lembekenaar Leon Martel teruggevonden. Deze oorlogsdagboeken geven een indringende kijk op het frontleven want Leon was een scherp observator met een uitstekende pen. Hij beschrijft ondermeer hoe hij op 11 maart 1916 in een voorpost getroffen werd door een Duitse kogel die zijn helm op twee plaatsen doorboorde. Als bij wonder hield hij er enkel maar een schrammetje aan over. Leon onderhield ook een boeiende briefwisseling met de in Brazilië wonende Suzanna de Figueredo. Uniek zijn zeker de tekeningen waarmee Leon zijn dagboeken illustreerde en waarvan een ruime selectie in het nieuwe Hallensianummer zijn opgenomen.

In een laatste hoofdstuk wordt tenslotte dieper ingegaan hoe in Lembeek de Eerste Wereldoorlog werd herdacht.

Het is een extra dik nummer van 88 p. geworden en telt 160 illustraties waarvan de meeste nooit eerder gepubliceerd werden. In een bijlage kan men de lijst vinden met de namen van alle gemobiliseerde Lembeekse soldaten.


UITNODIGING HISTORISCHE WANDELING LEMBEEK OP ZONDAG 14 APRIL “BA DE TUUVERESSE VAN DE MALLA”


Posted by dvandenplas

Voor deze wandeling trekken we richting Malheide dat samen met Hondzocht één van de oorspronkelijke gehuchten van Lembeek vormt. Het heuvelachtige gehucht Malheide ontwikkelde zich op de flank van de Zennevallei en wordt begrensd door Essenbeek, de taalgrens en het Lembeekbos. Lange tijd bleef de bewoning beperkt tot afgelegen boerenerven en pas in de tweede helft van de 19de eeuw kende het gehucht een sterke ontwikkeling met de klassieke lintbebouwing langsheen het wegennet. Er ontwikkelde zich zelfs een volledig nieuwe wijk – de Congo – en dit was vooral te danken aan de naburige staalindustrie in Clabecq. Maar achter de klassieke lintbebouwing is nog veel open ruimte en kunnen we kennismaken met gevarieerde cultuurlandschappen: kleine en grote koutergebieden, holle wegen, beekvalleien, bosgebieden  en zelfs indrukwekkende vergezichten.

Gids van dienst is Dirk Vandenplas, bestuurslid van onze kring.

Vertrek om 14 u. aan de kerk van Lembeek waar ruime parkeergelegenheid is.

De wandeling duurt ca. 3 uur en loopt grotendeels over wandelpaden. Stevig schoeisel is alvast aangeraden.


Opening tentoonstelling Auguste De Maeght


Posted by dvandenplas

Afgelopen vrijdag 14 december werd in de foyer van het stadhuis van Halle de tentoonstelling over Auguste De Maeght geopend. Het jongste nummer van Hallensia is volledig gewijd aan Auguste De Maeght. De expo is gratis toegankelijk van 15 tot 30 december 2012 telkens van 9.30 tot 17 u.


HOLVEO publiceert allerlaatste nummer


Posted by dvandenplas

Eind april rolde het allerlaatste nummer van het Oude Land van Edingen en Omliggende – kortweg HOLVEO – van de persen. Deze kring werd in 1973 opgericht door wijlen E.P. August Roeykens en werd al gauw een begrip in de streek en publiceerde de afgelopen 40 jaar meer dan 10.000 pagina’s over de geschiedenis van het Pajottenland. Het werd een extra dik nummer van net geen 180 blz. met een paar opgemerkte artikels over Lembeek.

Michel Matthijs en Dirk Vandenplas publiceerden niet minder dan 24 moord- en/of marktliederen uit het Oude Land waaronder een aantal over Lembeek.

In een uitgebreid artikel belicht Sonja Van Cutsem de “Vita Veronis” geschreven in het begin van de XIe eeuw door Olbertus, de abt van Gembloers. Deze Vita is in strikte zin geen “levensverhaal” maar wel het verhaal over de vondst van het lichaam van Sint-Veroon in de kerk van Lembeek en over de mirakelen die zich daarna hebben voorgedaan. Vervolgens gaat het over de overbrenging van de relikwieën van Lembeek naar Bergen, de eigenlijke aanleiding tot het schrijven van deze Vita.

Herman Vandormael tenslotte brengt in een opgemerkt artikel het verhaal van een Joods meisje dat tijdens de oorlog in Hondzocht ondergedoken leefde.

 


OP ZOEK NAAR VERGETEN INDUSTRIEËN IN GROOT-HALLE.


Posted by dvandenplas

De redactie kreeg een vraag betreffende de oude glasfabriek van Lembeek en wil van deze gelegenheid graag gebruik maken om een oproep te lanceren naar informatie over vergeten industrieën in Groot-Halle.

Deze fabriek was gelegen langsheen het oude kanaal Brussel-Charleroi en werd opgericht in 1900 en in 1901 in gebruik genomen (exploitatie toegestaan door de bestendige deputatie op 17 september 1901). Voorheen was er een potasfabriek gevestigd, omstreeks 1875 gebouwd door jeneverbaron Paul Claes uit Lembeek. Later was er een industriële wolwasserij gevestigd om tenslotte getransformeerd te worden tot glasfabriek.
Opgericht in 1900 door de Franse vennootschap “Verreries de Denain” met als eigenaars “Eugène Houtart & Cie”. Momenteel beschikken we over weinig bijkomende informatie maar het blijkt wel een belangrijke vennootschap te zijn geweest die in Noord-Frankrijk een sterke thuisbasis had.
In de fabriek werden flessen in alle soorten en maten gefabriceerd.
Reeds in 1902 is de fabriek gekend onder de naam “SA Verrerie Franco-Belge” met als specialiteit de productie van bierflessen. Nog later (in 1908) staat ze te boek onder de naam “SA Bouteilleries de Belgique”.

Uit diverse documenten blijkt duidelijk dat het een exploitatie met hindernissen was.
In 1905 werd door de bestendige deputatie een nieuwe exploitatievergunning afgeleverd nadat de fabriek 2 jaar had stilgelegen. En in 1908 was er zelfs sprake van een staking maar zonder verdere details.
Over het verdere verloop zijn we slecht ingelicht maar uit de gegevens van het kadaster weten we dat reeds in 1914 alle activiteiten stopgezet werden .
De redactie kreeg ook bijgevoegde mooie foto van het personeel van de glasfabriek uit 1902 afkomstig uit een privé-verzameling.

Alle gegevens over de verdwenen industrieën in Groot-Halle zijn welkom via de website. Alle informatie zal vervolgens op de website geplaatst worden.